تو نباشی دل من می گیره

نویسنده: مریم مرتضوی
شاید بعضی ها فکر می کنند مسائلی مانند وظایف زن نسبت به شوهر مربوط به گذشته بوده و این روزها کاربرد چندانی ندارد. در حالی که همین وظایفی که بعضی از خانم ها زیر بار آن شانه خالی می کنند برای دوام زندگی ضرورتی انکارناپذیر است. خودمانی ترش این است که مرد، زنی می خواهد که محیط خانه اش را گرم کند؛ حال می خواهد این زن تحصیلات عالیه داشته باشد یا بی سواد باشد. مدیرعامل یک شرکت تجاری بزرگ باشد یا حتی یک ریال هم منبع درآمد نداشته باشد. البته در بیشتر خانواده های سنتی به طور طبیعی وظایف زن نسبت به شوهر رعایت می شد اما گاهی اوقات بعضی جوان ترها این حقوق را نادیده می گیرند و نتیجه آن همانی می شود که اکنون در دادگاه ها می بینیم. اگر می خواهید شرایط را طوری مهیا کنید که شوهرتان برای رسیدن به خانه لحظه شماری کند، پیشنهادهای کارشناس این صفحه ما را جدی بگیرید.

قدردان و مشتاق باشیم

وقتی مردی خسته از محل کار به خانه می آید، زن باید چه برخوردی با او داشته باشد؟ شاید خودش هم خسته باشد یا به دلیل موضوعی نگران؛ اما باید در نظر بگیرد که مرد تمام روز را مشغول کار بوده و برای رفاه حال اهل و عیالش تلاش کرده، در صورتی که می توانست پولش را در جایی غیر از خانه خرج کند. بنابراین زن باید نقش شاکر شایق در برابر همسرش را داشته باشد؛ شاکر از این جهت که مرد قدر زندگی اش را می داند و درآمد کار و فعالیتش را به خانه می آورد و شایق بدین معنا که مشتاق دیدار او باشد.
حدیث تقریباً جامعی از امام صادق (ع) در «بحارالانوار» و «تحف العقول» نقل شده که می فرمایند: «در رابطه میان زن و شوهر، مرد از سه چیز بی نیاز نیست و زن هم از سه چیز بی نیاز نیست، مرد باید با زن خوش رفتاری و مدارا داشته باشد تا بتواند محبت و علاقه او را جلب کند، ظاهرش را در برابر او آراسته کند و گشاده دست و بخشنده باشد. زن هم باید خودش را از پلیدی دور نگه دارد و تمیز و مرتب باشد، اظهار محبت کند و به گونه ای رفتار کند که شوهر را نسبت به خودش بد دل نکند».

دغدغه درآمد نداشته باشیم

خداوند در آیه 34 سوره نساء می فرماید: «الرِّجالُ قَوَّامُونَ عَلَی النِّساءِ به ما فَضَّلَ اللهَ بَعْضُهُمْ عَلی بَعْضٍ وَ بِما انفَقَوُا مِنْ اَموالِهِمْ فَالصَّالِحاتُ قانِتاتٌ حَافِظاتُ لِلْغَیبِ به ما حَفِظَ الله/مردان سرپرست و نگهبان زنانند، به دلیل برتری هایی که خداوند از نظر نظام اجتماع برای بعضی نسبت به بعضی دیگر قرار داده و به دلیل انفاق هایی که از اموالشان در مورد زنان می کنند. زنان صالح زنانی هستند که فرمانبردارند و در غیاب شوهرانشان اسرار و حقوق آنها را در مقابل حقوقی که خداوند برا‌ی آنها قرار داده حفظ می کنند».

در این آیه شریفه، مسئولیت اصلی مرد در خانواده همان سرپرستی و نگهبانی خانواده تعیین شده. یعنی مرد در امور زن و خانواده قیام می کند. به عنوان مثال اگر زنی با اتومبیلش تصادف کند، شوهرش برای تعمیر اتومبیل و امور مربوط به بیمه اقدام می کند.

در ادامه آیه شریفه، دلیل سرپرستی مرد بر زن توضیح داده شده که هر کدام برتری هایی نسبت به دیگری دارند. به عنوان مثال مرد قدرت و توانایی جسمی بیشتری دارد که باعث می شود پست سرپرستی خانواده به او داده شود و از طرف دیگر، زن از احساسات و عاطفه بیشتری برخوردار است.
در مجموع، مرد گرداننده چرخ اقتصاد خانواده است؛ نه اینکه زن نمی تواند این مسئولیت را برعهده بگیرد بلکه قرار است مرد سرپرستی خانواده را برعهده داشته باشد تا زن با مشکلات اقتصادی درگیر نشود و بتواند به مسائل روحی و عاطفی خانواده بپردازد. حتی اگر خانم هایی شاغل هستند، نباید دغدغه کسب درآمد و دادن خرج خانه را داشته باشند.

رفیق باشیم و همراه

طبق آیه 34 سوره نساء زن باید رفیق همسرش باشد و حرف های او را قبول کند. به عنوان مثال وقتی می خواهیم وارد فضای دانشگاه شویم، نگهبان می گوید شما اجازه ندارید اتومبیلتان را وارد دانشگاه کنید یا اگر کارت دانشجویی همراهتان نیست نمی توانید وارد دانشگاه شوید. در این شرایط ممکن است ما مدرک فوق لیسانس داشته باشیم و نگهبان دیپلمه باشد اما به هر حال نمی گوییم چون کمتر از من درس خوانده ای اجازه نداری مرا کنترل کنی بلکه به پست و مسئولیت او احترام می گذاریم و طبق دستورش رفتار می کنیم.
اگر زن و اعضای خانواده این شرایط را برای مرد بپذیرند، آن وقت است که زن صالح زنی است که فروتنانه از همسرش فرمانبرداری می کند و از ناموس، اخبار و اقتصاد خانواده حفاظت می کند؛ چه مرد حضور داشته باشد و چه نداشته باشد. البته مرد نباید زورگویی کند. به عنوان مثال وقتی نگهبان دانشگاه اجازه نمی دهد اتومبیلی وارد دانشگاه شود، اتومبیل خودش را هم وارد دانشگاه نمی کند. طبق دستور اسلام زن نباید چوب حراج به اموال همسرش بزند و درآمد خانواده را در راهی که خودش دوست دارد هزینه کند. بلکه همسر باید از خرج های زن و میهمانی های او مطلع باشد. مگر اینکه زن از درآمد یا دارایی خودش خرج کند. رازهای شوهر باید توسط زن حفظ شوند. اگر مرد از محل کارش اخراج شده یا درآمدش کم است یا هر نوع مشکی در زندگی دارد که نمی خواهد کسی از آن مطلع شود، زن باید رازدار او باشد. در مجموع زن وظیفه دارد فضای خانه را با آرامش همراه کند تا هر کسی وارد خانه می شود، از این آرامش بهره ببرد.

مثل میزبان برخورد کنیم

وقتی مرد وارد خانه می شود، ادب حکم می کند که زن رفتارش شبیه وقتی باشد که میهمان به خانه می آید. یعنی با روی باز از میهمان استقبال کند و خوشرو باشد و سعی کند آن لحظه مشغول صحبت با تلفن یا تماشای تلویزیون نباشد. در همین خصوص روایتی از امام صادق (ع) در کتاب «حلیه المتقین» وجود دارد، «مردی خدمت پیامبر (ص) می رود و می گوید همسری دارم که وقتی وارد منزل می شوم به استقبالم می آید. وقتی از خانه بیرون می آیم بدرقه ام می کند. وقتی غمگین هستم دلیل غمم را می پرسد و می گوید اگر غمت برای روزی است، نگران نباش! چون خداوند متعال روزی انسان ها را تکفل کرده و اگر غمت برای آخرت است، نگران نباش! تو تلاش کن که خداوند پاداشت را می دهد. پیامبر (ص) در جواب این مرد می فرمایند خداوند متعال کارگزاران ویژه ای دارد که بندگان را کمک می کنند. همسر تو یکی از این کارگزاران و بندگان خاص خداست که برای او اجر جهاد در راه خدا و شهادت می نویسد».

گله و شکایت ممنوع!

وقتی مرد وارد خانه می شود، زن نباید بلافاصله از مشکلات زندگی و سرو صدای بچه ها و مسائل دیگر گله و شکایت کند، یا فوراً از خراب شدن وسایل خانه خبر بدهد و بخواهد همان موقع تعمیر شوند. بهتر است خانم تصور کند وقتی خودش وارد خانه می شود دوست دارد برخوردها چطور باشد و به همان شکل رفتار کند. همان طور که امیرالمؤمنین (ع) می فرمایند: «آنچه را برای خودت نمی پسندی، برای دیگران نپسند و با دیگران همان طور رفتار کن که دوست داری با تو رفتار کنند».
در این خصوص زن ها می توانند از حضرت فاطمه (س) الگو بگیرند. روایات بسیاری داریم که آن حضرت هرگز از امام علی (ع) تقاضایی نمی کرد و این نشان دهنده صبور بودن اوست. این موارد در کتاب های «وسایل الشیعه» و «بحارالانوار» هم نقل شده اند، که برخی با جزئیات و برخی به طور کلی بیان شده اند.

بدخلقی نکنیم

اگر شرایط طوری باشد که مرد بدقولی کرده و دیرتر از زمانی که قول داده به خانه آمده یا در خانه اتفاقی افتاده که حضور مرد در خانه ضروری بوده، باز هم زن نباید سرناسازگاری و بدخلقی بگذارد و حالت سرزنش و داد و بیداد داشته باشد تا همسرش را آزرده خاطر کند بلکه باید با گفتن جملاتی مثل «نگرانت شدم!»، «کاش به من خبرداده بودی!» و «این جور مواقع به من پیام بده!» در خواستش را بیان کند. در واقع بهتر است زن به جای سوال و جواب کردن، ابراز نگرانی کند. اگر بگوید امروز نبودنت خیلی آزارم داد، خیلی بهتر است از این که بگوید «تاحالا کجا بودی!» به عبارتی حالت پرخاشگری و دعوا نداشته باشد تا مرد باورش شود که چقدر می تواند در کارها به او کمک کند. بنابراین زن باید بتواند عصبانیتش را کنترل کند و بعد از اینکه آرام شد، با همسرش صحبت کند.
منبع: نشریه همشهری آیه سال چهارم شماره 2..